Dieta odgrywa istotną rolę w funkcjonowaniu mózgu, a składniki odżywcze wpływają zarówno na zdolności poznawcze, jak i ogólną kondycję umysłową. Dlaczego warto w swoim życiu dbać o zdrowe odżywianie? Dlaczego jedzenie jest tak silnie powiązane z prawidłowym działaniem mózgu?
Niezdrowa dieta, a mózg
Niezdrowa dieta jest zabójcza nie tylko dla wątroby, serca, jelit, nerek czy żołądka, ale również dla mózgu. Może prowadzić do zaburzeń metabolicznych i powstania stanów zapalnych, które negatywnie wpływają na funkcjonowanie poznawcze, a także w istotnym stopniu zwiększają ryzyko pojawienia się chorób neurodegeneracyjnych. Poważnym zagrożeniem są również niedobory poszczególnych składników odżywczych. Brak dostatecznej podaży minerałów, witamin i przeciwutleniaczy to duże niebezpieczeństwo dla układu nerwowego.
Niezdrowa dieta może zaburzać równowagę mikrobioty jelitowej. Odgrywa ona ważną rolę w zachowaniu zdrowia psychicznego, a nieprawidłowości w jej funkcjonowaniu mogą wpływać na nastrój i funkcje poznawcze w istotnym stopniu. Brak dbałości o jedzenie wiąże się też z reguły ze zbyt wysokim poziomem cholesterolu. Ten problem pośrednio wpływa na mózg. Jest bowiem czynnikiem ryzyka chorób serca, a zaburzenia w funkcjonowaniu układu krwionośnego mają istotne znaczenie dla zdrowia mózgu.
Jakie produkty są w szczególnym stopniu szkodliwe?
- Fast food – kwasy tłuszczowe negatywnie wpływają na pracę hipokampa. Jest to struktura mózgowa, która odpowiada za proces zapamiętywania.
- Kostki rosołowe – w ich składzie znajduje się glutaminian sodu wzmacniający smak. W dużych ilości destrukcyjnie wpływa na układ nerwowy.
- Słodkie napoje gazowane – są szkodliwe w przypadku spożywania ich w nadmiernych ilościach.
Zdrowe odżywianie – jakim chorobom można zapobiegać?
Istnieje szereg chorób, którym można zapobiegać, aby zapewnić swojemu układowi neurologicznemu korzystne warunki do pracy.
- Choroba Alzheimera – dzięki unikaniu cukrów prostych, tłuszczów nasyconych i wysokoprzetworzonej żywności można do minimum ograniczyć prawdopodobieństwo zachorowania na Alzheimera.
- Choroba Parkinsona – zdrowe tłuszcze i odpowiednia podaż witamin C i E może pomóc w ochronie przed zachorowaniem na Parkinsona.
- Choroby naczyniowe mózgu – zdrowa dieta niskosodowa, niskotłuszczowa, bogata w warzywa, owoce i produkty pełnoziarniste wspomaga prawidłowe funkcjonowanie naczyń krwionośnych w mózgu. Jest to kluczowy element profilaktyki przeciwko udarom.
- Inne choroby neurodegeneracyjne – większość chorób neurodegeneracyjnych jest w pewnym stopniu powiązana z dietą.
- Choroby autoimmunologiczne – dieta bogata w witaminę C, E i zdrowe tłuszcze, może pomóc w zapobieganiu chorobom autoimmunologicznym, które wpływają na układ nerwowy.
Jedzenie, a funkcje poznawcze
Funkcje poznawcze to umiejętności związane z przetwarzaniem informacji, myśleniem, pamięcią, uwagą i procesami decyzyjnymi. Aby można było korzystać z nich efektywnie w życiu codziennym, warto dbać o dietę. Jakie składniki są szczególnie istotne? W pierwszej kolejności należy wymienić witaminy z grupy B (B12, B6, B9 – kwas foliowy). Biorą udział w produkowaniu neuroprzekaźników, wpływają na procesy metaboliczne i w dużym stopniu oddziałują na pamięć i koncentrację. Znajdują się w rybach, jajach, orzechach i mięsie. Konieczne jest też podkreślenie tego, jak ważne są zdrowe tłuszcze. Wspierają zdrowie komórek mózgowych oraz procesy myślowe. Powinny stanowić stały element jadłospisu każdej osoby dbającej o swoje funkcjonowanie poznawcze.
Kluczowe są też wspomniane powyżej witaminy C i E. Są silnymi antyoksydantami. Pomagają w ochronie komórek mózgowych przed uszkodzeniami – zwłaszcza związanymi z procesem starzenia. Nie należy też pomijać magnezu. Znajduje się w orzechach, nasionach, ziarnach, szpinaku i bananach. Jest zaangażowany w przekazywanie impulsów nerwowych.
Czasem konieczne jest wdrożenie do diety suplementacji. Nie należy jednak robić tego profilaktycznie. Jedyne witaminy, które warto przyjmować w tabletkach bez wcześniejszego robienia badań to D i B12. Ta druga jednak dotyczy jedynie wegan i wegetarian. Na szczęście w dzisiejszych czasach można znaleźć laboratorium diagnostyczne zarówno w każdym dużym mieście takim, jak Olsztyn, jak i w małej miejscowości gminnej.
Inne nawyki dla zdrowego mózgu
Dieta to ważny czynnik, który jest kluczowy w profilaktyce chorób neurodegeneracyjnych i problemów z funkcjonowaniem poznawczym. Jednak warto zadbać o zdrowie swojego mózgu również na innych obszarach życia. Szczególne znaczenie ma sen. Noc to czas regeneracji i to wówczas komórki układu nerwowego mają szansę się odbudować. Wówczas zachodzi także proces konsolidacji informacji. Wiadomości zdobyte w ciągu dnia przenoszone są do pamięci długotrwałej. Właśnie dlatego warto zainwestować w dobry materac 90×200 cm. Ergonomiczne podłoże do spania sprawia, że zdecydowanie szybciej przebiega proces zapadania w sen, a budzenie się w ciągu nocy jest rzadsze.
Dla zdrowia mózgu potrzebne jest również opanowanie sztuki zarządzania stresem. Techniki relaksacyjne to podstawa dla każdej osoby żyjącej w dzisiejszych czasach. Medytacja, joga i głębokie oddychanie mogą znacznie poprawić komfort życia. Układ nerwowy wiele zyskuje również podczas społecznych interakcji oraz ćwiczeń fizycznych.
Dbaj o swój mózg i ciesz się prawidłowym funkcjonowaniem poznawczym jak najdłużej. Pamiętaj o zdrowej diecie, śpij dużo i prowadź aktywny tryb życia. Układ nerwowy Ci za to podziękuje!
Przeczytaj też: Czy warto wybrać łóżko metalowe?
