Każde stulecie ma w sobie coś wyjątkowego. Obecnie widzimy coraz większy rozwój technologiczny, który bezpośrednio wpływa na nasze życie oraz codzienne funkcjonowanie. Na co dzień korzystamy z komputera – pracując lub odpoczywając. Jednak, czy wiemy, że w pewnym momencie może rozwinąć się u nas lub u naszych najbliższych uzależnienie? Z czym to się wiąże oraz co dokładnie warto wiedzieć o tym zagrożeniu?
Na czym polega uzależnienie od komputera?
Obecnie komputer – zarówno jako laptop, jak i model stacjonarny, służy rozmaitym celom. Często tracimy przy nim poczucie czasu, spędzając wiele godzin wpatrzeni w ekran. Jak się okazuje, nie musi to być objaw uzależnienia. Wynika to z faktu, iż urządzenie to jest często podstawowym narzędziem do pracy. Oprócz tego często używamy go do słuchania muzyki, czytania e-booków czy też oglądania filmów. Jedną z form relaksu, zwłaszcza dla osób młodych, jest wieczorna gra on-line ze znajomymi. Podłączony do Internetu komputer pozwala nam także na załatwienie wielu spraw oraz znacząco ułatwia kontakt z rodziną i znajomymi znajdującymi się kilka, kilkaset lub kilka tysięcy kilometrów od nas. Trudno zatem wyobrazić sobie życie bez komputera, jednak wymienione wyżej kwestie są uznawane za zjawisko naturalne i nie klasyfikuje się ich jako uzależnienie. W końcu komputer sam w sobie nie ma właściwości uzależniających. Skąd zatem wynika problem? Pojawia się on, gdy mimo innych zajęć lub zaplanowanych spotkań towarzyskich, zdecydowanie bardziej wolimy zamknąć się w wirtualnym świecie, jaki może nam stworzyć komputer. Najczęściej dotyczy to dzieci i młodzieży, gdyż nie znają oni świata bez tego typu urządzeń. Należy jednak zaznaczyć, że sam nałóg może dotyczyć także dorosłych i to niezależnie od płci, wieku, wykształcenia czy standardu życia. A jakie są tego przyczyny?
Jak zaczyna się uzależnienie od komputera?
Tak naprawdę uzależnienie od komputera może mieć wiele różnych przyczyn. Najczęściej leżą one w psychice człowieka i są związane z samopoczuciem. Jak się okazuje, dla wielu osób komputer stanowi formę ucieczki od rzeczywistości, czyli przytłaczających obowiązków czy toksycznych osób z naszego otoczenia. Wynika to ze zbyt trudnego lub zbyt bolesnego funkcjonowania w realnym świecie. Wówczas najlepszym rozwiązaniem staje się spędzanie wielu godzin przed komputerem. Sam nałóg może dotyczyć gier, portali społecznościowych, e-zakupów czy po prostu filmów. Poruszając się w tej sferze, często czujemy się bezpieczne oraz anonimowo. Oprócz tego, na uzależnienie od komputera szczególnie są narażone osoby z problemami emocjonalnymi, niską pewnością siebie, niską samooceną, a także zaburzeniami lękowymi. Jeśli chodzi o dzieci i młodzież, to tutaj oddziałują dodatkowe czynniki, takie jak bark uwagi ze strony dorosłych czy poczucie wyobcowania w grupie rówieśniczej. A jak rozpoznać objawy uzależnienia od komputera?
Po czym poznać uzależnienie od komputera?
Wbrew pozorom, uzależnienie od komputera można bardzo łatwo rozpoznać w zachowaniu danej osoby. Wynika to z faktu, iż są one bardzo podobne do tych, które towarzyszą innym nałogom. W tym szczególnym przypadku każdy z nas może spodziewać się, że osoba uzależniona:
- kompulsywnie korzysta z komputera, a czynności tej towarzyszy uczucie spełnienia, ulgi czy zadowolenia,
- jest agresywna, zmaga się z wahaniami nastroju, ma problemy z koncentracją czy po prostu źle się czuje, jeśli nie ma dostępu do komputera,
- obsesyjnie myśli i fantazjuje na temat komputera kosztem utraty swoich wcześniejszych zainteresowań,
- zmaga się z izolacją społeczną, a także pogorszonymi stosunkami interpersonalnymi,
- cierpi na zaburzenia snu oraz problemy z koncentracją,
- przeznacza swój budżet na akcesoria komputerowe witryny internetowe, gry i nowości technologiczne, zaniedbując lub zapominając o nabywaniu przedmiotów niezbędnych do codziennego funkcjonowania.
Warto również zauważyć, że osoba uzależniona układa cały swój plan pod kątem spędzonego czasu przy komputerze, starając się przy tym ukryć swój nawyk. Wiąże się to z licznymi wymówkami, które mają uzasadnić wszystkie wcześniej wymienione objawy. Warto jednak jak najszybciej uświadomić sobie, w czym tkwi problem, gdyż w późniejszym czasie może pojawić się wiele konsekwencji. A jakich?
Jakie są skutki uzależnienia od komputera i czy można je odwrócić?
Skutki uzależnienia od komputera wpływają na każdą sferę naszego życia, a ich skala rośnie wraz z biegiem czasu. Niestety, często jest tak, że poczucie winy z niewykonanych obowiązków czy bliskich redukuje się poprzez spędzanie czasu przed monitorem. W konsekwencji może dojść do:
- pogorszenia relacji społecznych, a także zdolności poznawczych,
- dolegliwości somatycznych, takich jak pogorszenie wzroku czy bóle głowy i pleców,
- zaburzeń emocjonalnych, które wraz z czasem mogą doprowadzić do depresji.
Ważną kwestią jest wpływ na styl życia, w tym aktywność fizyczną, której w dużej mierze unikamy. Wiąże się to z dolegliwościami bólowymi ze strony stawów czy mięśni, a także pogorszeniem się kondycji i wzrostu masy ciała. Nie można zapomnieć również o nieprawidłowym wysypianiu się! Uzależnienie to często doprowadza do tego, że skracamy sobie czas na sen, a jeśli już się położymy, to nie jest on efektywny. Złagodzić te objawy może odpowiednio dopasowany materac do spania oraz inne akcesoria sypialniane i choć jest to dobre rozwiązanie, to nie jest ono trwałe. Oprócz tego u dzieci często dochodzi do pogorszenia wyników w nauce, a u dorosłych zaczynają pojawiać się problemy finansowe. Są one spowodowane zaniedbywaniem obowiązków zawodowych, które nierzadko kończą się utratą pracy. Jednak, czy można wyjść z uzależnienia od komputera? Samo leczenie jest dość trudne, co wynika z faktu, iż chorzy stanowczo zaprzecza istnieniu jakiegokolwiek problemu. Terapia zaczyna się dopiero pod presją rodziny czy pracodawcy. Zatem pierwszym, a zarazem najważniejszym krokiem jest tutaj przyznanie się do nałogu. Wówczas można podjąć stosowne czynności, które polegają na programach terapeutycznych wykorzystujących głównie metody poznawczo-behawioralne. Co prawda, współcześnie nie da się całkowicie wyeliminować ze swojego życia komputera, jednak trzeba uporządkować swoje w głowie to, do czego ma nam tak naprawdę służyć.
W obecnym stuleciu coraz więcej osób jest uzależnionych od komputera. Wiąże się to z coraz większym przywiązaniem do otaczającej nas technologii, a tym samym swego rodzaju zależności. Warto podejść do tego tematu ze zdrowym rozsądkiem oraz ustrzec przed czyhającym zagrożeniem swoje dzieci.
